Nỗi buồn cơ bản

Có những ngày mình buồn. Rất buồn.

Mình định xoá chữ “rất” đi. Ừ, thậm chí chữ “rất” ở đây cũng không đủ diễn tả. Nên mình chỉ thấy hai chữ “Mình buồn” là đúng rồi.

Mình buồn.

.

Mình cảm thấy nỗi buồn sâu như cục chì quăng đáy biển, tan như nhúm muối rơi xuống hồ, cao như cánh chim dâng mãi không tới trời, nhẹ như giọt sương chạm đất rồi tan mất vào kẽ đá.

Mình là cục chì, là đáy biển, là nhúm muối, là lòng hồ, là cánh chim, là bầu trời, là giọt sương, là kẽ đá.

Mình buồn.
Không vì một thứ gì cả.

Không vì chẳng đạt được cái này, hay không làm được cái kia, hay phải cân nhắc cái nọ.

Không vì một lời nói của ai.

Không vì một sự không cho phép bên ngoài hay bên trong.

Không vì một sự không được chấp nhận.

Không vì một cuốn sách vừa đọc, hay cuốn phim vừa coi, hay một người vừa gặp.

Không vì thất bại một cái gì, hay không có người sẻ chia, hay sống không mục đích.

Không có gì là ý nghĩa. Cũng không có gì là vô nghĩa. Không đem gì ra phán xét.

Không phải là trầm cảm.

Cũng không muốn chết, bỏ đi, hay biến mất.

Mình không phải là nỗi buồn. Nó không điều khiển mình. Mình vẫn ăn học làm giao tiếp như bình thường.

Mình phải nói rõ tới vậy để ai lỡ đọc thì xin hiểu rằng, nó là một nỗi buồn cơ bản.

Nó cơ bản đến nỗi mấy thứ vừa nêu ở trên làm nỗi buồn vì chúng nó bỗng trở nên kệch cỡm, trở nên nhoè nhoẹt giả tạm.

Mình buồn.

Chỉ đơn giản là buồn.

.
Mình chỉ nói nó với người cần, người thương.

Người thương vẫn ôm lấy mình, không nói. Mình biết ơn. Và mình buồn.

Một món ngon vừa ăn, mình vẫn thấy ngon, và buồn.

Chiều ngắm mặt trời thong thả qua sau núi. Mình ồ à như mọi ngày. Và buồn.

.

Nỗi buồn như lớp nền đá cứng. Vững và im.

Nỗi buồn không rực rỡ, không tối tăm. Trong suốt.

Những cảm xúc khác có thể trỗi lên, ở cùng, ở cạnh.

.

Mình gọi đó là nỗi-buồn-cơ-bản. Thi thoảng vang dài như tiếng e trong tai. Lúc đó chỉ nghe thấy nó. Biết nó sẽ tan ra đó.

Hồi xưa, không có được cái này cái kia, không được như ý, mình còn được phép đổ thừa. Mình buồn vì vậy, phải chi ABC thì mình không buồn. Hoặc đổ thừa mấy thứ trên kia mình viết.

Sau này khi không còn gì đổ thừa. Mình biết rằng ở giữa tất cả, ở giữa đủ đầy, ở giữa những quyết định đã rõ, vẫn còn có nó.

Nó là một. Là riêng. Là trọn vẹn.

.

Có một ngày khi còn bé, khoảng năm sáu tuổi, đang chơi vui ngoài vườn, mình bỗng thấy buồn. Mình đã ở trong một không gian và thời gian ngưng lại. Với nỗi buồn.

Lớn lên mới biết: Là nó, là nỗi buồn cơ bản này.

Nỗi buồn cơ bản là buồn. Nó cũng trôi qua như những thứ khác, nhưng nó trở lại nguyên vẹn, đậm đặc, không băn khoăn.

Mấy chữ này mình viết cũng không băn khoăn, không cần câu trả lời.

Mình chỉ muốn ghi lại, và nếu sau này mình cho phép mình chia sẻ, thì ai đó nếu gặp nó, hãy tin là ít nhất chỗ đó có mình.

Đừng thấy cô đơn.
Đừng sợ.
Hãy gật đầu chào và cho phép mình ở trong nó.
Nó là nỗi buồn cơ bản, là nỗi buồn phép lạ.

Nó cần có không gian để được xảy ra, để được chạm tới. Nó đã vượt qua bao nỗi khác để bỏ đi nguỵ trang, để được hiện lên như một nỗi buồn thuần khiết.

Khi nó tới, mình cũng cần có không gian để nó được hiện diện.

Đừng sợ nhìn nó vì sợ nó chiếm lấy mình, nó chẳng lớn lên nữa được đâu. Nó là như vậy, toàn vẹn như vậy rồi. Cái nỗi buồn nào mà lớn lên, dìm chết mình, dẫn dắt mình, thì không phải là nỗi-buồn-cơ-bản mình đang nhắc tới.

Dành không gian cho nó, như tiếp một người bạn ghé thăm nhà. Một người bạn im lặng. Đến chơi rồi đi.

Đừng sợ nữa. Cứ buồn một nỗi buồn rất con người.

Vậy thôi.

.

Phiên Nghiên
CA, 4/2023