Nhân chuyện hôm qua có một bạn comment về việc viết tiếng Anh trong bài tiếng Việt freewriting, Phiên xin phép nói thêm bằng câu trích dẫn của cô Julia Cameron:
“In order to write freely, we must be willing to write less formally.”
Bạn nào thực tập lâu với Phiên đều biết, trong việc freewriting hàng ngày, bạn được phép viết ẩu, viết xấu, sai chính tả, ngữ pháp, viết tràn lề, viết tiếng Anh tiếng Pháp nếu lúc viết đó là từ mà chúng ta bật lên đầu tiên trong đầu… Nói chung là được phép tất tần tật, trừ việc ngưng bút trong thời luyện.
Để tập viết tự do, ta cần sẵn sàng bỏ qua các nguyên tắc thông thường vốn dành cho sáng tác hoặc viết-cho-người, bởi freewriting viết hiểu mình nghĩa là viết cho mình trước hết. Vì vậy trong mọi trang viết, điều cần thiết là trung thực và can đảm, liên tục và bền bỉ, tạm thời hạ các nguyên tắc khác xuống để những nỗi niềm thẳm sâu được hiện diện trên trang giấy. Việc này khó vì mình được thiết lập viết cho người từ lâu, trong kiểm tra một tiết phải viết đủ ý tròn trịa, không được sai… bởi không có cơ hội làm lại 45 phút đó.
Trong workshop hồi đầu năm, Phiên có dặn dò nếu bạn muốn đem bài freewriting để đăng blog, đăng báo, v.v… thì cần thêm giai đoạn viết lại + biên tập. Bởi freewriting là nguyên liệu thô, cần được gọt giũa để được rõ ý, cần được cân nhắc thay từ ngữ để tinh gọn, hoặc diễn đạt thêm và nhiều điều cần khác nữa. Đăng chữ của bạn ở một nơi có người thứ hai đọc thì đó không còn là chữ của bạn nữa, người đọc sẽ đọc bằng trải nghiệm của chính họ.
Trong phạm vi chia sẻ thực-tập-freewriting của nhóm để cùng hiểu hơn về freewriting (chứ không phải sáng tác), Phiên có xin phép giữ lại toàn bộ flow viết, cách viết và những tư duy đặc trưng của người viết trên trang giấy. Chúng ta nên được nhìn thấy và hiểu rằng, ah người khác cũng có khúc lộn xộn, trống rỗng, rối nùi… khi freewriting giống mình nè. Cảm giác đó giúp mình mạnh dạn viết và cảm thông với mình, với người hơn. Ngoài phạm vi này, Phiên không lạm bàn thêm.
Cảm ơn bạn đã để lại bình luận để Phiên có cơ hội được làm rõ hơn câu chuyện chia sẻ này.
Cảm ơn người viết đã cho phép Phiên chia sẻ gan ruột freewriting của bạn.
Cảm ơn nhóm thực hành Viết Để Tự Do đã miệt mài freewriting mỗi ngày cùng Phiên.
Thương chúc cả nhà thân tâm an lạc.
Phiên Nghiên
CA, 10.2021
Viết để tự do 